Artikel 11 van die Prescription Act 68 van 1969 maak voorsiening vir die tydperke wanneer skuld sal
verjaar.
Ons verwys na Artikel 11(a) wat die volgende sê:
11. Tydperke van verjaring van skuld
Die tydperke van verjaring van skulde sal die volgende wees—
(a) 30 jaar ten opsigte van—
(i) enige skuld beveilig deur ‘n verband;
(ii) enige vonnisskuld;
(iii) enige skuld ten opsigte van enige belasting wat deur of kragtens enige wet opgelê of
gehef word;
(iv) enige skuld wat aan die Staat verskuldig is ten opsigte van enige deel van die winste, tantième of enige soortgelyke teenprestasie betaalbaar ten opsigte van die reg om minerale of ander stowwe te ontgin;
Daar word gesê dat skoolfonds 'n statutêre skuld is en daarom word dit as 'n belasting gesien, en enige skuld wat ingevolge enige belasting opgelê word, sal eers na 30 jaar verjaar.
Ons stem saam dat Skoolgeld statutêre skuld is ingevolge die Suid-Afrikaanse Skolewet, maar dit is nie 'n belasting soos bedoel in Artikel 11(a)(iii) van die Prescription Act nie.
Skoolgeld is nie aan die Staat verskuldig nie en dit word deur die Beheerliggaam van elke skool bepaal en deur die ouers aanvaar, en val dus buite die bestek om 'n belasting te wees.
In Suid-Afrika het die howe belasting baie eng gedefinieer en dit is so eng dat in die saak van Eskom v Bonjanala Platinum District Municipality and Another (560/2003) die Hoogste Hof van Appèl bevind het dat munisipale diensheffings nie 'n belasting is soos omskryf in terme van Artikel 11(a)(iii).
In die lig van bogenoemde sal die verjaringstydperk vir Skoolgeld 3 jaar wees soos ingevolge Artikel 11(d).
Ons het ook die verjaring van skoolgeld met die Departement van Basiese Onderwys bespreek en hierby aangeheg is hul terugvoer.
Verder hierby aangeheg, is 'n artikel wat in die Potchefstroom Elektroniese Regsjoernaal gepubliseer is en op bladsy 22 praat dit oor die 3 jaar tydperk vir verjaring van skoolgeld. Die volgende is gesê:
“Skole moet daaraan herinner word dat 'n skuld vir skoolgeld na 'n tydperk van drie (3) jaar uitgewis sal word tensy die verjaringstydperk onderbreek word. Die drie jaar begin sodra die skuld verskuldig is. Met skoolfonds is dit gewoonlik die inskrywingsdatum of die datum wat in die kontrak vasgestel is.
Indien die eis op negotiorum gestio of ongeregverdigde verryking gebaseer is, begin die verjaring nadat die administrasie van die sake afgehandel is of die diens gelewer is.”
Let asseblief op die volgende met betrekking tot invordering van voorgeskrewe skuld:
Ons verwys verder na Artikel 126B van die National Credit Amendment Act, 2014 sowel as Artikel 157B van die National Credit Act, 2019.
Ingevolge Artikel 126B mag niemand skuld invorder of heraktiveer sodra dit ingevolge die Prescription Act verjaar het nie. Dit verklaar verder in subkategorie ii) dat geen persoon mag voortgaan om skuld in te vorder of te heraktiveer waar die verbruiker die verweer van verjaring opper, of redelikerwys die verweer van verjaring sou geopper het as die verbruiker bewus was van so 'n verweer nie, in reaksie op 'n eis, hetsy as deel van regsverrigtinge of andersins.
Verder in terme van Artikel 157B(3) sê dit dat enige persoon wat opsetlik voortgaan met die invordering van, of poog om 'n skuld te heraktiveer, aan 'n misdryf skuldig is.
Alhoewel die Nasionale Kredietwet op kredietooreenkomste van toepassing is, wil ons as 'n skuldinvorderingsmaatskappy nie die wet oortree nie en pas die Hof steeds bogenoemde toe op alle skuld.
Die Suid-Afrikaanse Regshervormingskommissie is ook besig met 'n voorgestelde wysiging aan die Prescription Act en wanneer dit afgedwing word, sal dit ook onwettig wees om op verjaarde skuld in die Prescription Act in te vorder.
Opvolg artikel vanaf die lessenaar van Megan Oosthuizen (BCom)(LLB)
CeeBee Interne Prokureur
